Stacker ilk τ²kt²≡²nda hepimiz ■a■²rm²■t²k. Belki hat²rlars²n²z. O zamanlar DOS'un 5.0'²n² kullan²yorduk. Ben oldum olas² Stacker gibi olmad²k i■ler yapan programlardan ⁿrkmⁿ■ⁿmdⁿr. Stacker reklamlar², bu program²n veri s²k²■t²rma teknolojisi sayesinde disk kapasitesini iki kat²na τ²kard²≡²n² s÷ylⁿyordu. Bu iddia bana o zaman mant²kl² geldi ama pek de gⁿvenemedim. Hemen ald²k bir Stacker ve denemek iτin bir makinaya yⁿkledik. Gerτekten de τok az bir h²z kayb²yla disk kapasitesi iki misline τ²km²■t². Biz Stacker'² tⁿm bilgisayarlar iτin almak isterken MS-DOS'un 6.0 versiyonuna Stacker'a benzer bir s²k²■t²rma program² kondu. B÷ylece herkes disk kapasitesini ikiye katlama olana≡² buldu. ▐u anda veri s²k²■t²rma teknolojisi i■letim sistemlerinin en ÷nemli ÷zelliklerinden biri haline geldi. Neredeyse bⁿtⁿn i■letim sistemleri veri s²k²■t²rma teknolojisini ■u ya da bu ■ekilde kullan²yor.
Veri s²k²■t²rma teknolojisinin ÷zellikle sabit disklerde kullan²lmas²n²n yarar² τok fazla. ╓rne≡in bir τizim dosyan²z var. Bu dosyalar ortalama olarak alt²da birine, metin dosyalar² da ⁿτte birine kadar kⁿτⁿltⁿlebiliyor. Bir diskteki dosyalar² gerτekten yar²s²na kadar kⁿτⁿltebilirsiniz. Bunun d²■²nda DOS'un s²n²rlar²ndan kaynaklanan baz² problemler var. Bⁿyⁿk disklerde kay²t yap²labilir en kⁿτⁿk alan 16K ya da 32K civar²nda olabiliyor. Bu durumda bir baytl²k bir dosya dahi olu■tursan²z, dosyan²z en kⁿτⁿk alan kadar yer tutuyor. Yani bir sⁿrⁿ yer bo■a gidiyor. S²k²■t²rma teknolojileri bu sorunun da ⁿstesinden geliyor. ╓zellikle Stacker ya da DOS'taki DriveSpace'in en son sⁿrⁿmleri son derece gⁿvenli τal²■²yor. Kullanmayanlara duyurulur.
Sabit disklere iki misli bilgi kaydetmek iyi de bu kadar ÷nemli mi? Bilgisayar parτalar² aras²nda belki de en τok ucuzlayan ve kapasitesi artan parτa sabit diskler. En pahal² kalan parτaysa tabii ki ana bellek, yani RAM. Veri s²k²■t²rma teknolojisi sabit diske uygulan²r da ana belle≡e neden uygulanmas²n? ▌■te bunu dⁿ■ⁿnen birkaτ firma ÷zellikle de Windows 95'in τ²kmas²yla sabit disk gibi ana belle≡in kapasitesini de ikiye katlayan programlar yapt²lar. Bu programlar²n ba■ar²s² hala tam olarak g÷rⁿlmⁿ■ de≡il. Yani Stacker'²n ani ba■ar²s²n² yakalayamad²lar. Ama yine de ÷nemli bir teknoloji olabilir. ╓zellikle de i■letim sistemi ⁿreticileri bu ÷zelli≡i kendi i■letim sistemlerine katarlarsa. Ana belle≡i iki misline τ²karmam²z² sa≡layan yaz²l²mlar²n iτinde ÷yle bir tanesi var ki, birτok tart²■maya neden oldu: SoftRAM. Bu program²n ⁿreticisi olan Synchronys firmas² Windows 95'in τok fazla belle≡e ihtiyac² oldu≡unu g÷rmⁿ■. Bu soruna, veri s²k²■t²rma teknolojisiyle yeni bellek almadan τ÷zⁿm bulanaca≡²n² dⁿ■ⁿnerek bu ⁿrⁿnⁿ haz²rlam²■lar. Tabii ak²ll²ca bir dⁿ■ⁿnce. Stacker'²n bu konudaki ba■ar²s²n² dⁿ■ⁿnⁿnce insan etkileniyor. SoftRAM 95 isimli bu program²n reklamlar²nda hem Windows 95'e, hem de Windows 3.11'e uyumlu oldu≡u s÷yleniyor. Buraya kadar her ■ey τok iyi.
Fakat ilk sorun hemen ba■ g÷steriyor. Windows 95 kullan²c²lar² bir de bak²yor ki, SoftRAM 95, Windows 95'te τal²■m²yor. Hemen firman²n destek servisleri aran²yor. Fakslar τekiliyor. Synchronys firmas²n²n yetkilileri sorunu τ÷zmeye τal²■²yorlar. Fakat nafile. SoftRAM 95, Windows 95'te τal²■m²yor. En sonunda firma ÷zⁿr dileyerek Windows 95 kullan²c²lar²na yeni bir sⁿrⁿm s÷zⁿ veriyor. ╟ok fazla ■arlayanlar²n da paras²n² iade ediyor. Bu arada Microsoft da firmay² uyararak paketin ⁿzerindeki "Windows 95'e uyumludur" ambleminin kald²r²lmas²n² istiyor. Hatta bu amblemin gⁿvenirli≡i tart²■ma konusu oluyor.
Bu arada Windows 3.11 kullan²c²lar² ⁿrⁿnden hayli memnun. ╟ⁿnkⁿ eskiden τal²■mayan programlar² τal²■²yor. Sistemleri τok h²zl² olmasa da daha kapasiteli hale geliyor. Bu nedenle τok k²sa bir sⁿre iτinde SoftRAM bir milyondan fazla sat²l²yor. Birkaτ bilgisayar dergisi ⁿrⁿnⁿ test ediyorlar ve τok iyi sonuτlara ula■am²yorlar. Bunun ⁿzerine Synchronys firmas²n²n yetkililerinin ÷nerdi≡i test ko■ullar²nda program² deniyorlar ve ba■ar²yla τal²■t²≡²n² g÷zlⁿyorlar. Yine de di≡er ⁿrⁿnlere g÷re daha k÷tⁿ bulunuyor. As²l k²yamet, Oregon ▄niveritesi'nden Dr. Mark Russinovich SoftRAM 95'i sat²n al²p pek de bir■ey yapmad²≡²n² anlay²nca kopuyor. Windows ayg²t sⁿrⁿcⁿleri konusunda deneyimli olan Russinovich program² detayl² olarak inceleyip τ÷zⁿnce asl²nda hiτbir ■ey yapmad²≡²n² farkediyor. Tabii SoftRAM 95 sadece onun ilgisini τekmiyor. "c't" isimli bir Alman bilgisayar dergisinden Ingo T. Storm, Windows dehas² olan Andrew Schulman gibi isimler de SoftRAM'in s²rr²n² τ÷zmeye u≡ra■m²■. ▌■te ara■t²rmalar²n²n sonuτlar²:
Bu ⁿrⁿnⁿn reklamlar² "Sistem kaynaklar²n² art²r²r." diyor. Gerτekten de SoftRAM 95'in g÷sterge paneli kendisi yⁿklenmeden ÷nceki ve sonraki bo■ sistem kaynaklar² de≡erini g÷steriyor. ╓rne≡in, "÷nceden %79", "■imdi %83" olsun. Kⁿτⁿk bir τal²■mayla asl²nda ÷nceden de bu de≡erin %83 oldu≡unu g÷rmek mⁿmkⁿn. Program² detayl² olarak inceliyorlar. Sistem kaynaklar² de≡erinin hesapland²ktan sonra bu de≡erin "■imdi" b÷lⁿmⁿne, bu de≡erden bir oranda iskonto yap²l²p "÷nceden" b÷lⁿmⁿne yaz²ld²≡² ortaya τ²k²yor. Yani SoftRAM 95 sistem kaynaklar² hakk²nda ciddi bir yalan s÷ylⁿyor.
Reklamlarda kolayca yⁿklendi≡i ve an²nda τal²■maya ba■lad²≡² yaz²yor. Oysa ki program detayl² olarak incelendi≡inde yⁿklerken herhangi bir sorunla kar■²la■t²≡²nda yⁿklenmi■ gibi g÷rⁿnⁿp asl²nda kendini yⁿklemedi≡i ortaya τ²k²yor. Yani SoftRAM 95 yⁿklenirken sorun oldu≡unu kullan²c²ya belirtmedi≡i gibi sanki i■ini yap²yormu■ gibi g÷rⁿnⁿyor.
Reklamlardaki bir ba■ka iddia da patent almay² bekledikleri s²k²■t²rma teknolojisi sayesinde ana belle≡in iki misline τ²kaca≡². Bellek i■lemlerini yapan program incelendi≡inde bu program²n Microsoft'un ayg²t yazma kitinde verdi≡i ÷rnek program²n neredeyse ayn²s² oldu≡u farkediliyor. Yani Microsoft'un isteyen herkese kaynak koduyla birlikte verdi≡i bir program. Bu program²n hiτbir yerinde veri s²k²■t²rma iτin bir b÷lⁿm bulunam²yor. Hatta bu program²n eski bir sⁿrⁿmⁿnⁿn kullan²ld²≡², bu yⁿzden de normalinden bile daha yava■ τal²■t²≡² farkediliyor. ▄stelik τe■itli test programlar² yazarak bu durum g÷zle g÷rⁿnⁿr hale getiriliyor. Microsoft, Synchronys'i programlar²n² izinsiz kulland²≡² iτin dava etmi■ durumda.
Bir ba■ka komiklik de program²n ileri dⁿzeydeki kullan²c²lar iτin koydu≡u ayarlar. Bu ayarlar² de≡i■tirmeniz hiτbir ■eyi de≡i■tirmiyor, τⁿnkⁿ program bu ayarlara bakm²yor! Sonuτ olarak SoftRAM 95 ciddi bir yalan s÷ylⁿyor. Peki, nas²l oluyor da alanlar memnun kal²yor? Program ⁿzerinde ara■t²rma yapanlar bunu da bulmu■lar. ▌ki tane neden var:
1. Swap dosyas²n²n boyu e≡er dⁿzgⁿn de≡ilse onu ayarl²yormu■. B÷ylece daha bⁿyⁿk programlar²n τal²■mas² mⁿmkⁿn oluyor.
2. Bir program sayesinde 640K'n²n alt²ndaki belle≡in daha verimli kullan²lmas²n² sa≡l²yormu■. Bu ■ekilde daha τok program² birarada τal²■t²rmak mⁿmkⁿn.
SoftRAM 95 ⁿzerinde yap²lan τal²■malarda 640K'n²n alt²n² daha verimli kullanmak iτin sunulan program²n PC Magazine dergisinin bir say²s²nda anlat²lan bir program²n ayn²s² oldu≡u farkediliyor. Yani adamlar o program² yazmakla bile u≡ra■mam²■lar. Onu da PC Magazine'den alm²■lar. Sonuτta PC Magazine dergisi de Synchronys'i dava ediyor.
╓te yandan firma yetkilileri bⁿtⁿn suτlamalar² yalanl²yor. Birτok memnun mⁿ■teriyi de tan²k olarak ÷ne sⁿrⁿyor. Hatta daha ileri bir sⁿrⁿmⁿn τok yak²nda τ²kaca≡²n² da s÷ylⁿyor. Konu hala tam olarak τ÷zⁿlmⁿ■ de≡il. Fakat bilgisine ve dⁿrⁿstlⁿ≡ⁿne gⁿvendi≡im Andrew Schulman Synchronys'e kar■² bir kampanya ba■latm²■ durumda. Bu adamca≡²z²n birτok yaz²s²n² ve kitab²n² okudum. ╟o≡u da Windows 3.11 ve Windows 95'in d÷kⁿmante edilmemi■ taraflar²yla ilgiliydi. Hiτbirinde yanl²■ bir ■eye rastlamad²m. Bilgisayar dⁿnyas²ndaki τo≡u ki■i ve yay²n da SoftRAM'in bir yalandan ibaret oldu≡unu s÷ylⁿyor. Bu nedenle benden size tavsiye, SoftRAM isimli bir ⁿrⁿn almay²n. Synchronys isimli firman²n ⁿrⁿnlerini emin olmadan almay²n. Bⁿtⁿn yaz²l²mlar² gⁿvenilir sanmay²n, yaz²l²mlar²n da yalanc²s² olur.